نمای ساختمان facades، به‌ویژه اگر از سنگ طبیعی یا مصنوعی ساخته شده باشد، نقش مهمی در زیبایی و جلوه کلی خانه دارد. اما به مرور زمان، عوامل محیطی مثل باران، آلودگی هوا، گرد و غبار، رشد جلبک و قارچ، و حتی دود خودروها می‌تواند باعث کثیف شدن و کاهش درخشندگی سنگ نما شود.تمیز کردن سنگ نما نه‌تنها به بازگرداندن زیبایی اولیه کمک می‌کند، بلکه موجب افزایش طول عمر و جلوگیری از فرسودگی سنگ نیز خواهد شد. در این مقاله به معرفی روش‌های اصولی و ساده برای شستشو و نگهداری سنگ نما در خانه می‌پردازیم.
نکات مهم قبل از شروع تمیز کردن سنگ نما
قبل از هر اقدامی بهتر است چند نکته کلیدی را در نظر داشته باشید:
- نوع سنگ نما (تراورتن، گرانیت، مرمریت، مرمر، یا سنگ مصنوعی) را بشناسید. هر سنگ واکنش متفاوتی نسبت به مواد شوینده دارد.
- از به‌کار بردن شوینده‌های اسیدی یا بسیار قوی (مثل جوهر نمک) خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث خوردگی و تغییر رنگ سنگ شود.
- ابتدا یک بخش کوچک و کمتر دیده‌شده را آزمایش کنید تا مطمئن شوید شوینده به سنگ آسیب نمی‌زند.
- در زمان شستشو، توجه داشته باشید که آب زیاد وارد درزها و ملات نشود تا منجر به ریزش یا ترک‌خوردگی سنگ نگردد.
روش‌های تمیز کردن سنگ نما
1. تمیز کردن با آب و برس نرم
ساده‌ترین روش برای از بین بردن گرد و غبار و آلودگی‌های سطحی استفاده از آب و برس نرم یا پارچه نمدار است. کافیست سطح سنگ را خیس کنید و با حرکات دایره‌ای آرام برس بکشید. این روش برای نگهداری روزمره و سطوحی که آلودگی سطحی دارند بسیار مؤثر است.
2. استفاده از شوینده‌های ملایم
برای لکه‌های سبک می‌توان از شوینده‌های خانگی ملایم مثل مایع ظرفشویی یا شامپو فرش رقیق‌شده در آب استفاده کرد. کافیست محلول را روی سنگ اسپری کرده و سپس با برس نرم یا تی مخصوص سطح را تمیز کنید. در پایان باید سطح سنگ را با آب تمیز بشویید تا هیچ باقی‌مانده شوینده روی آن نماند.
3. استفاده از محلول سرکه و جوش شیرین (فقط برای برخی سنگ‌ها)
برای از بین بردن لکه‌های روغنی یا قارچ می‌توان از ترکیب جوش شیرین و مقدار کمی سرکه استفاده کرد. این ترکیب خاصیت ضدباکتری و لکه‌بری دارد. اما توجه کنید که این روش برای سنگ‌های آهکی مانند تراورتن و مرمر مناسب نیست، زیرا اسید سرکه می‌تواند به سطح آن آسیب بزند.
4. بخارشوی
بخارشوی یکی از روش‌های نوین و ایمن برای تمیز کردن سنگ نما است. بخار آب داغ می‌تواند جرم و چربی را از سطح سنگ جدا کند بدون آنکه به بافت آن آسیبی بزند. این روش مخصوصاً برای از بین بردن قارچ‌ها و کپک‌ها بسیار مؤثر است.
5. محلول‌های تخصصی پاک‌کننده سنگ
در بازار شوینده‌های تخصصی برای انواع سنگ موجود است که بدون آسیب به بافت سنگ، چربی، دوده و آلودگی‌های محیطی را پاک می‌کنند. استفاده از این مواد بهترین انتخاب برای نماهایی است که ارزش بالایی دارند یا به‌طور مرتب نیاز به نگهداری حرفه‌ای دارند.
6. شستشوی فشار قوی (واترجت)
اگر سطح نما بسیار کثیف باشد، استفاده از دستگاه واترجت گزینه‌ای مؤثر است. این دستگاه با پاشش آب با فشار بالا می‌تواند آلودگی‌های سخت را از سطح سنگ جدا کند. با این حال، باید با احتیاط و توسط فرد متخصص استفاده شود، زیرا فشار بیش از حد ممکن است به سنگ یا ملات آسیب بزند.
لکه‌بری تخصصی سنگ نما
- لکه روغن و گریس: استفاده از پودر جاذب مثل خاک اره یا آرد روی لکه و سپس شستشو با آب گرم.
- لکه زنگ‌زدگی: محلول‌های ضدزنگ مخصوص سنگ.
- لکه کپک و قارچ: ترکیب آب و وایتکس رقیق (با نسبت بسیار کم) یا مواد ضدقارچ تخصصی.
- لکه دوده و سیاهی ناشی از آلودگی هوا: بهترین روش استفاده از شوینده‌های صنعتی مخصوص نما یا واترجت است.
نکات نگهداری و افزایش عمر سنگ نما
برای اینکه سنگ نما سال‌ها زیبایی و دوام خود را حفظ کند، رعایت اصول نگهداری ضروری است. این نکات ساده اما کلیدی می‌توانند از فرسایش، تغییر رنگ و کاهش کیفیت سنگ جلوگیری کنند.
سیلر یا پوشش محافظ: بعد از هر شستشوی اساسی، توصیه می‌شود از مواد پوشش‌دهنده مانند نانو سیلر استفاده کنید. این مواد لایه‌ای نامرئی روی سطح سنگ ایجاد می‌کنند که مانع نفوذ آب، آلودگی، لکه‌های روغنی و حتی رشد جلبک و قارچ می‌شود. سیلرها مخصوصاً برای سنگ‌های متخلخل مثل تراورتن و مرمر اهمیت بیشتری دارند، زیرا عمر مفید نما را چند برابر می‌کنند.
شستشوی منظم: تمیز کردن دوره‌ای، مثلاً هر 6 ماه یک بار یا حداقل سالی یک‌بار، کمک می‌کند تا آلودگی‌ها و رسوبات فرصت نکنند به سطح سنگ نفوذ کنند. این کار باعث می‌شود لکه‌ها دائمی نشوند و نما همیشه جلوه‌ای تازه و تمیز داشته باشد. در مناطق شهری با آلودگی بیشتر یا در خانه‌هایی که در معرض بارش مداوم باران هستند، این بازه زمانی بهتر است کوتاه‌تر در نظر گرفته شود.
رسیدگی به درزها: یکی از مهم‌ترین بخش‌های نگهداری، توجه به بندکشی و ملات بین سنگ‌هاست. اگر درزها دچار ترک، شکستگی یا ریزش شده باشند، آب باران به‌راحتی به پشت سنگ نفوذ می‌کند و در فصل‌های سرد باعث یخ‌زدگی و ترک خوردن سنگ می‌شود. بنابراین ترمیم به‌موقع درزها از خسارت‌های سنگین در آینده جلوگیری می‌کند.
جلوگیری از شوینده‌های اسیدی: استفاده از موادی مانند جوهر نمک، اسید و شوینده‌های قوی می‌تواند به مرور سطح سنگ را خورده و رنگ آن را کدر یا لکه‌دار کند. بهتر است همیشه از مواد خنثی یا شوینده‌های مخصوص سنگ استفاده کنید که هم خاصیت پاک‌کنندگی بالایی دارند و هم به بافت سنگ آسیبی نمی‌زنند.
مراقبت از ضربه: سنگ نما هرچقدر هم محکم باشد، در برابر ضربه مستقیم اجسام سخت و تیز آسیب‌پذیر است. خط و خش روی سطح سنگ می‌تواند ظاهر آن را خراب کرده و راه نفوذ آلودگی یا رطوبت را باز کند. بنابراین هنگام جابه‌جایی وسایل یا انجام کارهای ساختمانی در نزدیکی نما، باید نهایت دقت را داشت تا هیچ آسیبی به سنگ وارد نشود.
به طور کلی، رعایت این نکات ساده می‌تواند عمر سنگ نما را به‌طور چشمگیری افزایش دهد و هزینه‌های تعمیر یا تعویض زودهنگام را کاهش دهد.
جمع‌بندی
تمیز کردن سنگ نما در خانه کار پیچیده‌ای نیست، به شرطی که نوع سنگ و روش مناسب شستشو را بشناسید. از روش‌های ساده مثل آب و برس نرم گرفته تا استفاده از شوینده‌های تخصصی یا دستگاه واترجت، می‌توان نمای سنگی ساختمان را زیبا و تمیز نگه داشت. همچنین با رعایت اصول نگهداری مانند استفاده از سیلر و شستشوی منظم، عمر و زیبایی سنگ نما برای سال‌های طولانی حفظ خواهد شد.
